ปัจจุบันนี้มีงานวิจัยจำนวนมาก ที่แสดงถึงความเชื่อมโยงระหว่างการสัมผัสฝุ่นละออง (PM) 2.5 กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของโรคหลอดเลือดสมอง PM 2.5 เป็นมลพิษทางอากาศประเภทหนึ่งที่ประกอบด้วยอนุภาคขนาดเล็กมาก
เส้นผ่านศูนย์กลางน้อยกว่า 2.5 ไมโครเมตร อนุภาคเหล่านี้สามารถเจาะลึกเข้าไปในปอด และการสัมผัสกับอนุภาคเหล่านี้เชื่อมโยงกับปัญหาสุขภาพต่างๆ รวมถึงเพิ่มความเสี่ยงของโรคหัวใจและหลอดเลือดและโรคหลอดเลือดสมอง
ผลการศึกษาล่าสุดที่ตีพิมพ์ในวารสาร Stroke พบว่าการสัมผัสกับ PM 2.5 มีความสัมพันธ์กับความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นอย่างมากของโรคหลอดเลือดสมอง แม้ในระดับที่ต่ำกว่ามาตรฐานคุณภาพอากาศแห่งชาติในปัจจุบัน
การศึกษารวมข้อมูลเกี่ยวกับผู้คนมากกว่า 3.2 ล้านคนที่อาศัยอยู่ในแคลิฟอร์เนียระหว่างปี 2000 ถึง 2010 นักวิจัยพบว่า ทุกๆ การสัมผัส PM 2.5 ที่เพิ่มขึ้นทุกๆ 5 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร มีความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น 8%
การศึกษาอื่นที่ตีพิมพ์ใน American Heart Association (AHA) พบว่ามีความเสี่ยงในระยะยาว (เช่น ≥1ปี) มีความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตจากโรคหัวใจและหลอดเลือดมากกว่าการรับสัมผัสในระยะสั้น
การศึกษาการสัมผัส PM2.5 ในระยะยาวและความเสี่ยงของโรคหัวใจขาดเลือด (IHD) และโรคหลอดเลือดสมอง รวมถึง
- การเกิดโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลัน (AMI)
- AMI ที่เกิดขึ้นซ้ำ
- การตายจากโรคหัวใจขาดเลือด IHD
- การเกิดโรคหลอดเลือดสมอง
- โรคหลอดเลือดสมองกำเริบ และ
- การเสียชีวิตจากหลอดเลือดสมองผ่านกระบวนการทำวิจัยแบบ Meta-analysis
ซึ่งการศึกษานี้ทบทวนบทความตีพิมพ์ 69 ฉบับที่ตรวจสอบผลกระทบของการสัมผัส PM2.5 ในระยะยาวต่อความเสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจตีบตันและโรคหลอดเลือดสมอง
การศึกษาพบว่า การเพิ่มขึ้น 1 ไมโครกรัม/ลูกบาศก์เมตร ในการได้รับ PM2.5 โดยเฉลี่ยในระยะยาวนั้นสัมพันธ์กับความเสี่ยงของการเสียชีวิตจากโรคหัวใจขาดเลือดเพิ่มขึ้น 23% ความเสี่ยงต่อการเสียชีวิตของหลอดเลือดสมองและหัวใจเพิ่มขึ้น 24% และความเสี่ยงต่อ การเกิดโรคหลอดเลือดสมองเพิ่มขึ้น 13%
ความเชื่อมโยงระหว่างการสัมผัส PM 2.5 และโรคหลอดเลือดสมองยังอยู่ในระหว่างการศึกษา จากปฏิกิริยาออกซิเดชันและการอักเสบเป็นกลไกสำคัญที่ PM 2.5 ทำหน้าที่เพิ่มความเสี่ยงของโรคหลอดเลือดหัวใจและสมองตีบ
- การสัมผัสกับมลพิษทางอากาศที่เป็นอนุภาคกระตุ้นปฏิกิริยาออกซิเจนสามารถส่งผลต่อการอักเสบของหลอดเลือด, หลอดเลือด, ความสมดุลของ vasomotor base, การแข็งตัวของเลือดและการเกิดลิ่มเลือด, และการกระตุ้นเกล็ดเลือด
- ไซโตไคน์ที่ก่อการอักเสบในเลือดจะทำงานมากขึ้นเพื่อตอบสนองต่อการสัมผัสมลพิษทางอากาศ
- การซ่อมแซมหลอดเลือดจะถูกยังยั้งหลังจากการสัมผัส PM2.5 โดยมีการลดลงของเซลล์ต้นกำเนิดบุผนังหลอดเลือดที่ไหลเวียน
- มลพิษทางอากาศมีการเปลี่ยนแปลงความสมดุลของระบบประสาทอัตโนมัติซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงความแปรปรวนของอัตราการเต้นของหัวใจ
ผู้ที่มีความเสี่ยงในการสัมผัสกับ PM2.5 มากที่สุด ได้แก่ ผู้ที่อาศัยอยู่ในบริเวณที่มีมลพิษทางอากาศสูง ผู้ที่ทำงานกลางแจ้ง และผู้ที่มีโรคหัวใจและหลอดเลือดหรือภาวะสุขภาพอื่นๆ ที่ทำให้พวกเขาไวต่อมลพิษทางอากาศมากขึ้น
มีหลายสิ่งที่ผู้คนสามารถทำได้เพื่อป้องกันตนเองจากการสัมผัสกับ PM2.5 ได้แก่
- จำกัดเวลาที่อยู่กลางแจ้งเมื่อระดับมลพิษทางอากาศสูง
- การใช้หน้ากากอนามัยเมื่ออยู่กลางแจ้ง
- หลีกเลี่ยงบริเวณที่มีการจราจรคับคั่ง
- ปิดหน้าต่างและประตูเมื่อระดับมลพิษทางอากาศสูง
- การติดตั้งเครื่องฟอกอากาศในบ้านของคุณ
- รับประทานอาหารเพื่อสุขภาพที่มีอาหารแปรรูปและไขมันอิ่มตัวต่ำ
เรียบเรียงโดย:
พญ. สิริณัฐ พึ่งเจริญ
อายุรแพทย์สมองและระบบประสาท
References
- Stacey E. Alexeeff , PhD; Noelle S. Liao, MPH ; Xi Liu, MPH; Stephen K. Van Den Eeden , PhD; Stephen Sidney , MD, MPHReview of Long-Term PM2.5 Exposure and CVD Events J Am Heart Assoc. 2021;10:e016890. DOI: 10.1161/JAHA.120.016890
- The Harvard Six Cities Study: This study found that exposure to PM2.5 was associated with an increased risk of heart attack, stroke, and other cardiovascular diseases.
- The Intermountain West Study: This study found that exposure to PM2.5 was associated with an increased risk of death from cardiovascular disease.
- The Beijing Heart Study: This study found that exposure to PM2.5 was associated with an increased risk of stroke.
- The California Air Pollution Study: This study found that exposure to PM2.5 was associated with an increased risk of death from cardiovascular disease and stroke.
