โรคข้อเสื่อมที่เกิดกับข้อเข่าเป็นโรคที่พบบ่อยที่สุดในผู้สูงอายุ สาเหตุเกิดจากการเสื่อมตามอายุที่มากขึ้นครับ มักพบบ่อยกับผู้ป่วยอายุ 60 ปีขึ้นไป เมื่ออายุมากขึ้นโครงสร้างภายในข้อไม่เป็นปกติเปรียบเสมือนกับช่วงล่างของรถยนต์พอนานไปจะเริ่มมีการหลวมของน็อตที่ใช้ยึดส่วนต่าง ๆ น้ำมันหล่อลื่นในรถเริ่มเสีย พวกแหวนรอง หรือลูกปืนก็จะสึกหรอไป ทำให้เวลาขับรถจะรู้สึกไม่คล่องตัว ไม่มั่นใจ เช่นเดียวกันกับข้อเข่า ซึ่งจะมีการเปลี่ยนแปลงของโครงสร้างภายในเข่าและโครงสร้างรอบๆ ข้อเข่าเช่นกัน โครงสร้างที่พบว่าเสื่อมไปมีดังนี้
- กระดูกอ่อนผิวข้อเข่า โครงสร้างส่วนนี้จะเกิดการสึกหรอ ถ้าเป็นในระยะท้าย ๆ กระดูกอ่อนจะสึกจนหมด และกระดูกของข้อเข่าก็จะชนกันทำให้เวลาเดินลงน้ำหนักจะปวดมาก
- เอ็นยึดข้อ เมื่อกระดูกอ่อนสึกไปและกระดูกเริ่มยุบตัวผิดรูปจะส่งผลให้เอ็นรอบข้อที่เคยแข็งแรงเริ่มหย่อนยาน บางส่วนก็จะหดตัวไปทำให้ข้อเข่าโก่งผิดรูปมากขึ้น
- แนวแกนของขาและข้อเข่า เริ่มผิดปกติและจะค่อยๆโก่งมากขึ้นตามระยะของโรค ในระยะท้ายๆ มักทำให้ ผู้ป่วยเดินผิดปกติจากการปวด และบ่อยครั้งมักมีข้อเข่าติดยึดด้วย
- กระดูกรอบข้อเข่า จะมีการงอกตัวขึ้นมาเป็นการปรับตัวของร่างกาย เพื่อช่วยให้ข้อเข่ามั่นคงขึ้นหลังจากเอ็นรอบข้อหย่อน เปรียบเสมือนหินงอก หินย้อยตามถ้ำ ถ้ามีมากๆ ก็จะทำให้ปวด อักเสบ และข้อขัดได้
การรักษาในกรณีที่ข้อเข่าเสื่อมมากๆ ศัลยแพทย์กระดูกมักแนะนำให้ทำการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อพร้อมปรับตั้งแนวเข่าใหม่ ซึ่งเป็นวิธีเดียวที่ทำให้หายขาดจากความทรมานของโรคนี้ได้
ปัจจุบันนี้มีการผ่าตัดเปลี่ยนผิวข้อเทียมแบบใหม่ ซึ่งเรียกว่า “การผ่าตัดแบบเนื้อเยื่อบาดเจ็บน้อย” ได้รับความนิยมแพร่หลายในต่างประเทศ ในประเทศไทยก็มีการผ่าตัดแบบนี้แพร่หลายขึ้น การผ่าตัดเปลี่ยนข้อเข่าชนิดเนื้อเยื่อบาดเจ็บน้อย หรือ MIS TKA (Minimally Invasive Surgery for Total Knee Arthroplasty) เป็นเทคนิคการผ่าตัดวิธีใหม่ ซึ่งสามารถทำได้ทั้งการผ่าตัดเปลี่ยนข้อเทียมทั้งข้อ หรือการเปลี่ยนข้อเทียมซีกเดียว และเมื่อเปรียบเทียบกับวิธีดั้งเดิมแล้ว วิธี MIS ทำให้เนื้อเยื่อบาดเจ็บน้อย แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ผู้ป่วยฟื้นตัวได้เร็วกว่า เสียเลือดโดยรวมน้อย และนอนพักในโรงพยาบาลน้อยวันกว่า สรุปสั้นๆ คือทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปทำงานและกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้เร็วขึ้น และเมื่อนำการผ่าตัดชนิดใหม่นี้ผนวกกับการใช้ข้อเข่าเทียมชนิดพิเศษแบบ High Flexion TKA ซึ่งสามารถรองรับการงอเข่าได้อย่างปลอดภัยถึง 155 องศา ยิ่งเป็นการเสริมให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นมากขึ้นไปอีก สามารถทำกิจกรรมต่างๆ ได้สะดวกใกล้เคียงปกติมากที่สุด และช่วยยืดอายุการใช้งานของข้อเข่าเทียมได้ด้วยครับ
เป็นยังไงบ้างครับสมัยนี้การเจ็บป่วยดูเป็นเรื่องธรรมดาไปแล้ว เพราะวิทยาการทางการแพทย์รุดหน้าไปเร็วมาก แต่ยังไงก็ตามการดูแลตัวเองเพื่อไม่ให้เจ็บป่วยก็เป็นสิ่งสำคัญมาก
